Bu hafta başında Cumhuriyet gazetesinde “Kemal Kılıçdaroğlu’nun ‘5’li çete’ tepkisinin perde arkası ortaya çıktı” başlığı ile çıkan bir haber, İkizköy’ün zeytinliklerini ve Akbelen Ormanı’nı yok ederek kömür madenini genişletmeye çalışan Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ’nin (YK Enerji) yasaları değiştirtmeye kadar her yolu denemekte olduğunu gözler önüne serdi. Habere göre, YK Enerji, Zeytincilik Kanununun değiştirilmesini sağlayarak zeytinliklerin madenciliğe açılması, böylece Akbelen Ormanını yok ederek kömür madeni sahasını daha da genişletilmesinin önünü açmak için uğraşıyor. 

1 Mart 2022 günü Akbelen Ormanı davamızda tekrarlanan ikinci bilirkişi keşfi ile aynı günde yayınlanarak yürürlüğe giren Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik de aynı amaç doğrultusunda zeytinliklerin enerji madenciliği için “taşınabileceği”ne dair bir düzenleme içeriyordu. Bu yönetmeliğin yayınlanışının bilirkişi keşfimize denk gelmesinin tesadüf olmadığını, değişikliğin Akbelen’i hedeflediğini kamuoyu ile paylaşmıştık. 

31 Mart 2022 günü, YK Enerji’nin elinde kanunsuz yönetmeliğe göre bile bir izin belgesi olmaksızın İkizköy’ün Işıkdere mevkiindeki zeytinleri sökerek adeta katletmesini, İkizköylüler olarak yaşam savunucusu dostlarımız ile birlikte durdurmuştuk. Eylemimizin yurt çapında getirdiği ses ve ülkenin dört bir tarafından yükselen protestolar yüzünden YK Enerji vahşice söküp attığı zeytin ağaçlarımızı yuvalarına geri dikmek zorunda kalmıştı. Bu eylemimizi takiben 24 Nisan’da Danıştay, kanuna aykırı olduğu için 100’ün üzerinde kuruluş tarafından dava edilen yönetmeliğin yürütmesini durdurmuştu. 

Mayıs ayı içinde mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda ve sonrasında Muğla 1. İdare Mahkemesinin talebi üzerine Muğla Tarım İl Müdürlüğünün hazırladığı raporda Akbelen Ormanı içindeki ve çevresindeki zeytinlikler hukuken de tespit edildi. Bu gelişmeler doğrultusunda şirket genel müdürünün de 12  Temmuz tarihli açıklamasında açıkça söylediği üzere zeytinlikler YK Enerjinin önünde engel oluşturuyordu ve ortadan kaldırılmalıydı: “Hem orman bölgesiyle ilgili hukuki süreç devam ediyor hem de zeytin yasası ile ilgili değişiklik yapılması gerekiyor. 1938 yılında çıkan zeytinciliği koruma yasasına 1995 yılında zeytin sahalarının üç km civarına herhangi bir sanayi tesisi yapılamaz diye bir madde eklenmiş. Zeytinhaneler ya da zeytincilik dışında herhangi bir sanayi tesisi yapılamıyor. Buna karşın devletimiz bu santralleri kurmuş ve işletmiş ancak bu yasa şu anda bizim elimizi kolumuzu bağlıyor. En azından yerli kömürle üretilen elektrik santraller için değişikliğe gidilmesi ihtiyacı hissediyoruz.”

20 yıllık AKP hükümetlerinin iktidarları süresince farklı sektörel projeler için 10 kez değiştirme girişiminde bulundukları Zeytincilik Kanunu, bu kez de bir özel enerji şirketinin, YK Enerji’nin isteği üzerine değiştirilmek isteniyor. Cumhuriyet gazetesi haberinden bu yasa değişikliği tasarısının iktidar partisi ve ittifak ortağı tarafından benimsendiğini, hatta belki de birlikte hazırlandığını anlıyoruz. Bu girişim, zeytinliklerimizin yaşamsal, ekolojik önemleri, toplumsal ve kültürel değerleri, zeytincilikle geçinen yüzbinlerce ailenin ekonomisine yaptıkları katkı tek kalemde göz ardı edilerek; şirketlerin ihtiyaçları ve çıkarları doğrultusunda talana açılma tehdidini çok somut biçimde ortaya koyuyor. 

Ana muhalefet partisi başkanı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun Zeytincilik Kanununda değişiklik öneren tasarıyı kendisi ile bizzat görüşme çabasına giren YK Enerji sahibi sermaye grubuna net biçimde görüşmeye ve pazarlığa kapalı olduğunu ifade etmiş olmasını, yurdumuzun ve gezegenimizin geleceği için pek çok açıdan çok değerli ve önemli buluyoruz. Sayın Kılıçdaroğlu’nun bu çıkış ile ana muhalefet partisinin beklenen bir seçim sonrası olası iktidarında yaşamın, ekolojik ve kültürel değerlerimizin sermayenin çıkarları için feda edilmeyeceği, devletin yasama, yürütme ve yargı organları ile idarenin karar ve uygulamalarının  şirketlerin değil kamu yararı yönünde olacağına  dair bir söz olarak değerlendirmek istiyoruz.

Tüm siyasi partileri, seçim gündeminin ülkedeki tüm gündelik akışı da belirlediği bu süreçte, Zeytincilik Kanununun şirketlerin çıkarı doğrultusunda değiştirilmesi girişimini kamuoyu önünde kınamaya çağırıyoruz.  Meclisin gündemine  Zeytincilik  Kanunu değişikliği gelecek olursa oy birliği ile reddedeceklerinin; olası iktidarlarında bu tür girişimlerin tekrarlanmayacağının; bu toprakların ekolojik, tarımsal ve kültürel bir değeri olan zeytini, zeytinlikleri her tür talan girişimine karşı koruyacaklarının sözünü vermelerini istiyoruz. Küresel iklim değişikliğinin en önemli sorumlusu olan ve yeryüzündeki yaşamı tehlikeye atan kömürden enerji üretimini en kısa sürede ülkenin enerji arz denkleminden çıkaracak politikaları programlarına dahil etmelerini bekliyoruz.

Tüm siyasi partilere ve kamuoyuna saygıyla duyurulur.

İkizköy Çevre Komitesi 

20.07.2022